Istorija lovstva u susret novim promenama


Lovstvo Srbije u prethodnim decenijama doživelo je mnoge transformacije i promene i polovinom proslog veka udarilo temelje organizovanom lovstvu u odnosu na društvena uredjenja i ekonomske kretanja društva.
Posle ratni početak rada lovačkih društava, kao i rad Saveza lovačkih udruženja Srbije, odvijao se u znaku opšteg raspoloženja, da se organizacioni poslovi oko uredjenja lovstva što pre urade.U tom periodu Ministarstvo Republike Srbije pomaže lovačka društva putem takozvanih raspisa i posebnih upustava o lovu i lovnoj privredi.
U tekstu uputstava, Ministar šuma Srbije, dr. Miloš Moskovljević, ukazuje da lovstvo u Srbiji treba da se organizuje kako je to moguće u posleratnim prilikama.To znači da se lovstvo organizuje po predratnom Zakonu iz 1931 godine u kojima se odredbe uklapaju u nove društvene promene preko Srezkih lovačkih udruženja.Tako se svim srezkim vlastima naredjuje da na svojoj teritoriji osnuju jedno lovačko društvo.
Prvi posleratni Savez o lovu izglasan je novembra 1947 godine.Jedna od mnogih novena Saveznog zakona o lovu je i član 12 po kojoj se predvidja razudjenija mreža lovačkih društava.Savez lovačkih udruženja Srbije smatra da bi mreža lovačkih organizacija Srbije treba da počiva na Srezskim lovačkim udruženjima s tim da se u gradovima osnivaju gradske, a u manjim mestima mesne lovačke sekcije.
Predstavništva, svih lovačkih udruženja Srbije održala su 29.VI.1947. godine svoj zbor na kome je jedna od odluka bila i ona koja se odnosi na organizaciju nove mreže lovačkih urdruženja.Po toj odluci i odgovarajućem raspisu Saveza lovačkih udruženja Srbije, od 23.XII.1947, naredjeno je da se obavi likvidacija lovačkih udruženja u onim mestima gde je ukinut Srezski narodni odbor.Poslovi na ukidanju i osnivanju lovačkih društava i stvaranja izmenjene mreže lovačkih organizacija odvijali su se za izvesnim teškoćama.Nove promene u organizovanju lovstva i lovačkih organizacija nastaju 50-ih godina XX veka, kada su započete promene u društveno političkim odnosima i novom načinu društvenog organizovanja, zasnovane na ideji samoupravljanja i komunalnog sistema.
Reoganizacija i decentralizacija Sreskih lovačkih društava u Srbiji zasniva se na raspisu Saveza lovačkih društava Srbije br. 14 od 21.XII.1953 godine.Razbijanje Sreske lovne celine na niz manjih celina tj. lovačkih sekcija koje postaju samostalne najsitnije lovne celine, pokrenuo je glavni lovački Savez FNRJ.Proces usitnjavanja sreskih lovačkih društava naziva se decentralizacija i trebalo bi da predstavlja korak napred u razvoju lovstva Jugoslavije i usavršavanju mreže lovačkih društava.Ideja decentralizacije lovstva objašnjava se, ne čini se samo iz opravdavajućih privrednih razloga vec i iz društveno-organizacionih razloga.Konkretnije rečeno veruje se kako će lovne sekcije kao najmanje lovne jedinice imati mnoge prednosti u odnosu na predhodne veće jedinice kao što su Sreska lovačka društva.Predlagač decentralizacije navodi kako će se prednost lovnih sekcija pokazati kroz uvid u stanje lovišta i njegovih problema; zatim, po boljoj kontroli lovištai njegovog čuvanja; obezbedjenja i prehrane divljači u zimskom periodu.Jednom rečju, smatra se da će ukupno poslovanje lovne sekcije biti komplektnije i uspešnije u odnosu na brigu i poslovanje sreskih lovačkih društava.Lovne sekcije su samostalne lovne jedinice koje na skupštini svih svojih članova biraju upravu od 5-7 članova od kojih se bira predsednik i sekretar. Uprava izradjuje plan rada i godišnji budžet na uceljenoj optimalnoj površini društva.Prihod budžeta se stvara od članarine i takse za ulovljenu divljač.Lovci jedne lovne sekcije mogu da love samo na katastarskom lovištu svoje lovne sekcije.
Na redovnoj godišnjoj skupštini Saveza lovačkih društava Srbije 1954. godine doneta je odluka da se na prostoru uže Srbije održe savetovanja predstavnika lovačkih društava o prilikama i teškoćama u radu sreskih lovačkih Saveza i njihovih društava.Savetovanja su održana u 10 gradova Srbije, Beogradu, Kragujevcu, Kruševcu, Nišu, Negotinu, Novom Pazaru, Užicu, Vranju, Pirotu i Zaječaru.Na njima su razmatrane teme o korišćenju lovne privrede, uredjenju lovišta, uvodjenju naprednih metoda rada u lovstvu, podizanju lovačkih kadrova, organizacionom stanju lovačkim društvima i raznim drugim pitanjima.U nameri da se lovna priroda što uspešnije razvija u okviru sreskih lovačkih Saveza osnivaju se lovno privredni saveti.Saveti su koordinirali rad i uskladjivali osnovnu delatnost izmedju lovačkih društava, kao nadzor i kontrolu izvrešenja planova lovnim fondom i budžeta lovačkih društava, kao i da daje predloge savezu u vezi lovostaja ili priveremene zabrane lova neke vrste divljači.
Po prirodi svoje delatnosti, načinu organizacije, lovački Savezi i društva morali su da se prilagodjavaju društvenim i političkim promenama i uvodjenju komunalnog sistema opšte decentralizacije.Savez lovačkih društava Srbije putem raspisa od 14.VI.1955. obaveštava o osnovnim smernicama reorganizacije osnivanje novich lovačkih društava i organizovanjem Sreskih lovačkih Saveza.Novom organizovanju lovačkih društava treba pristupiti odmah i u tu svrhu sazvati vanrednu skupštinu i na nju doneti odluku o osnivanju novih lovačkih društava prema broju opština.Na teritoriji jedne opštine preporučljivo je osnivanje više lovačkih društava ukoliko postoji interesovanje i realna potreba.Savez lovackih drustava Srbije smatra da ce se poslovi na reorganizaciji lovackih drustav i sreskih lovackih Saveza zavrsiti do saptembra 1955.god.kako bi drustva koja su zavrsila reorganizaciju mogla iste sezone da koriste svoje loviste.
Uvodjenjem komunalnog sistema ,kao novog oblika decentralizacije drustveno politickih odnosa ,postojeca drustva se reorganizuju osnivanjem veceg broja novih lovackih drustava.Broj novih lovackih drustava uglavnom se uvecava pri sedistima novoosnovanih komuna –opstina.Kako se komune sastoje od dve ili vise mesnih zajednica ,ostavljena je mogucnost da se u okviru komune osnuje veci broj lovackih drustava u zavisnosti od povrsine i prostornog rasporeda terena atara.
Predlog organizacione structure se svodi na lovacka drustva ,Sreske lovacke Saveze i Lovacke Saveze A.P.i republike.Zadaci osnovne lovacke drustvene organizacije su uzgajanje divljaci ,uredjivanje i odrzavanje lovista,lovno-strucno obrazovanje clanova i pravilno vrsenje lova.U pogledu rukovodjenja,sve lovacke organizacije imaju organe za samostalno rukovodjenje i izvrsenje svojih zadataka.Lovacke organizacije samostalno raspolazu svojim finansijskim sredstvima i ukupnom svojom imovinom. U pogledu odnosa , izmedju lovackih organizacija postoji niz veza i nadleznosti ,hijerarhijskog karaktera.Lovacka drustva na teritoriji jednog sreza,cine Sreski lovacki savezi,koji su clanovi Republickog saveza.
Na skupstini Lovackog saveza Srbije 25.09.1960 god.uvode se pravila o osnivanju Opstinskih lovackih saveza. Sreski lovacki savezi duzni su da obave posao osnivanja Opstinskih lovackih Saveza kao i njihovih lovackih drustava i podruznica.
Osnivanje Opstinskih lovackih saveza i lovackih drustava u njima otvara i važno pitanje veličine lovišta kao važan faktor za uspešno organizovanje, gajenje i čuvanje divljači.U praksi se pokazalo da mala lovišta nisu pogodna za uspešan razvoj lovne privrede.Zato je usvojen princip optimalne veličine lovišta koji daje mogućnost daljeg uspešnog razvoja lovstva.
Stvaranje Opštinskih lovačkih Saveza u Srbiji je novi princip decentralizacije u razvoju lovstva.Za veličinu jednog lovišta usvaja se princip racijonalne procene, tj. racionalnog gazdovanja, sa aspekta lovno privrednog gledišta.Taj princip sastoji se u proceni da veličina lovišta treba da se kreće od 2000-10000 hektara lovne površine.Preporuka je da nizijski tereni sa dobrim bonitetom imaju manju površinu, a tereni sa slabijim bonitetom da imaju veću površinu.Jedan lovni teren može da dobije lovačko društvo koje ima najmanje 20 članova.Lovni tereni mogu da budu na prostoru dva ili više naselja.Jedan lovni teren svojom veličinom može da pripadne samo jednom naslju.
Kada se teritorija jedne Opštine podeli na odredjen broj lovišta i ta lovišta budu dodeljena lovačkim društvima onda je posao stvaranja Opštinskog lovačkog Saveza završen.Tada Sreski lovački Savez pravi sumarani pregled lovišta i lovačkih društava na svom području i te podatke salje Republičkom lovačkom Savezu.
Opštinski lovački savezi funkcionisali su do 1979. godine kada se ponovo u društveno političkom sisitemu formira jedna opština i jedno lovište.Period postojanja opštinskih i sreskih lovačkih Saveza, gde je svako lovačko društvo bilo svoj na svome i na manjim optimalnim površinama lovišta postizalo maksimalne kapacitete, može se smatrati kao doba najvećeg uspona u lovstvu Srbije.


u odnosu na Sloveniju,Hrvatsku i Česku gde sistem nije menjan ni do dana danasnjeg osnovne jedince drustva su ostale na istim a brojno stanje divljaci su mnogo vece nego kod nas!Osnivanjem manjih lovista na optimalnim povrsinama, postize se maksimalna organizacija clanstva u udruzenjima i intezivno gazdovanje i koriscenje svih vrsta lovne divljaci.

@Vuki: Istorija je učiteljica života, pa hajde da nešto naučimo iz najnovije istorije, od donošenja ZODL, na primeru Vojvodine. Naime, bili smo svedoci rasparčavanja i fragmentiranja nekada bogatih lovišta u okviru neke opštine. Tako se desilo da su od jednog bogatog lovišta pravljena 2, 3, pa i 5 lovišta, uz cepanje nekada velikih i jakih LU na sitnije delove koji realno nisu u stanju da funkcionišu od članarine, nego su preživljavali od prodaje divljači i doveli dotle da su nekada bogati fondovi divljači osiromašeni do mere da su pojedine lovne vrste na biološkom minimumu. Pošto se sprema dodela lovišta i na teritoriji južno od Save i Dunava, pojavljuje se opasnost da se vojvodjanski scenario ponovi i da maltene svako selo ima svoje lovište i svoje LU koje ne može ekonomski opstati, a da pojedini lokalni šerifi gazduju kao neki u Vojvodini, i da posle njih ostane pustoš u lovištu, ako već ponegde i nije. Cifre iskazane u papirima neretko su samo cifre bez pokrića u lovištu, i ceh će kad tad doći na naplatu. Ali po starom našem običaju, niko neće odgovarati.
Uroš Djoković je po mom mišljenju diplomatski ukazao upravo na to: koncept 'narodnog lovstva' biće teško održiv. Ne bih dalje da elaboriram, ko razume, shvatiće.

A sta je to Narodno lovstvo kakav je to koncept ,ko ga je napisao i predhodni su ga spominjali pa nista se ne rodi i stvori.Daj da prodje ova posast pa se prosetaj te malo u okruzenje i vidite sta ljudi rade.tik samo preko Dunava na sever i na zapad,a i na istoku je ok.. Sta se to desilo , kako se to stalno desava .Kako opstaju u okruzenju i nema opasnosti ni od kakvih scenarija vec ljudi rade u optimalnim kapacitetima sa sve vise i vise divljaci