Na predlog našeg člana Suvodolca71, otvorena je ova tema o Medjunarodnom naučnom skupu o lovstvu i lovnom turizmu, koji se održava 9. i 10. juna ove godine.
Zahvaljujući Suvodolcu, i na njegov predlog, dobili smo priliku da objavimo izvode iz prijavljenih radova. Kompletni radovi će biti objavljeni u zborniku radova sa ovog naučnog skupa.
Nadam se da će, u interesu edukacije lovaca, i drugi organizatori naučnih skupova omogućiti da barem sažetke naučnih radova objavimo na našem portalu - to je u interesu svih!
Za početak, evo članova Naučnog i Organizacionog komiteta ovog skupa u Žagubici, 2012.:
Scientific Committee (Naučni komitet):
Dr Boris Hučko, Czech Republic
Dr Branislav Živković, Serbia
Dr Dragan Gačić, Serbia
Dr Dragan Mihajlović, Serbia
Dr Dragutin Matarugić, Bosnia and Herzegovina
Dr Miha Adamič, Slovenia
Dr Ramiz Ćutuk, Bosnia and Herzegovina
Dr Risto Prentović president, Serbia
Dr Svetlana Milošević-Zlatanović, Serbia
Dr Tihomir Florijančić, Croatia
Dr Vladimir Maletic, Macedonia
Dr Vladimir Melnikov, Russia
Organizing Committee (Organizacioni komitet)
Dr Zoran Ristić-president
Dr Vladimir Marković secretary
Dr Vladimir Barović
Dr Ljupče Miljković
Dr Slobodan Puzović
Ljubiša Marinović
Svetomir Pejić
Aleksandar Radosavljević
Aleksanrad Pantelić
Sanja Momčilović
Milivoje Urošević
Milutin Kovačević
Nemanja Davidović
Tamara Jovanović
Tanja Armenski
Jeremija Trifunović
Dr Džejn Paunković
Marko Pavlović
U nastavku ćemo postaviti izvode iz naučnih radova koji će biti prezentovani na skupu u Žagubici, posvećene odredjenim temama.
Izvinjavam se učesnicima skupa, autorima, i Suvodolcu71, što iz tehničkih razloga nismo naveli iz kojih naučnih institucija ili organizacija dolaze.
dr Risto Prentović: EPISTEMOLOŠKI ASPEKT LOVNE TURIZMOLOGIJE
Sažetak: Cilj rada je pokušaj sagledavanja epistemoloških karakteristika i posebnosti lovne turizmologije, kao potencijalne naučne discipline. Zadaci su: da se utvrdi naučno disciplinarna pripadnost znanja koje koristi i problema koje rešava lovna turizmologija i da se odgovori na pitanja da li znanja koja se odnose na problematiku lovne turizmologije mogu pretendovati na naučni status. U radu je dominantan metod analize (gnoseoloških, epistemoloških, prirodno naučnih, turizmoloških, društveno humanističkih i drugih) sadržaja i promišljanja teorijsko hipotetičkog karaktera. Rezultati rada su skromni prilog konstituisanju lovne turizmologije kao naučne discipline.
Dragan P. Gačić, Milorad Danilović, Goran Zubić, Darko Stevančević: REINTRODUKCIJA JELENA (Cervus elaphus L.) NA PODRUČJE VELIKOG JASTREPCA - STANJE I PROBLEMI
Sažetak: Cilj istraživanja je da se analizira uticaj jelenske divljači na šumsku floru u ograđenom uzgajalištu "Lomnička reka" (381 ha), kao i stanje šuma u GJ "Lomnička reka" (4.465 ha) sa posebnim osvrtom na kulture i veštački podignute sastojine. Podaci su kolektirani detaljnim pregledom celog uzgajališta tokom pet uzastopnih godina (2007-2011), dok je stanje šuma i gajene divljači (jelen i divlja svinja) analizirano na osnovu podataka dobijenih od stručne službe ŠG "Rasina" - Kruševac. Naši rezultati su pokazali da je jelenska divljač uzrokovala štetu usled guljenja kore bukve, graba, divlje trešnje i smrče. Ovo se objašnjava očiglednim nedostatkom prirodne hrane unutar ograđenog uzgajališta, ali i neadekvatnom ishranom jelenske divljači od strane korisnika lovišta. Takođe, naši rezultati pokazuju da ni unutar GJ "Lomnička reka" nema dovljno pašnjačkih površina (oko 20 ha ili 0,4% od njene ukupne površine), dok kulture i veštački podignute sastojine zauzimaju 602 ha (13,8%). U cilju sprečavanja šteta od jelenske divljači, pre svega, neophodno je da korisnik lovišta što pre značajno poveća učešće pašnjačkih površina unutar ograđenog uzgajališta i GJ "Lomnička reka".
Slobodan Puzović: IZAZOVI PRI PROCENJIVANJU RASPROSTRANJENJA I BROJNOSTI JAREBICE KAMENJARKE (Alectoris graeca) I LEŠTARKE (Bonasa bonasia) U SRBIJI
Sažetak: U radu su prikazani rasprostranjenje i brojnost jarebice kamenjarke i leštarke u Srbiji na osnovu postojećih publikovanih podataka i informacija dobijenih od saradnika. Anketirani su zaposleni u lovačkim udruženjima i javnim preduzećima koji se bave lovstvom. Pregledane su muzejske zbirke sa eksponatima prikupljenim sa područja Srbije. Posebno su razmatrane objavljene informacije o prisutnosti i brojnosti divljači u pojedinim lovačkim udruženjima, uspostavljenim lovištima i zaštićenim područjima. Podaci su analizirani i uz odgovarajuće provere, korekcije i dopune, korišćeni su za ocenu nekadašnjeg i savremenog rasprostranjenja jarebice kamenjarke i leštarke, kao i njihove brojnosti u Srbiji. Posebno je sagledan trend areala i gnezdeće populacije. Rasprostranjenje vrsta je prikazano na osnovu svih raspoloživih podataka, senčenjem područja na karti Srbije na kojima su beležene. Vršeno je poređenje sa situacijom u susednim zemljama i regionima. Predložene su metode rada u narednom periodu koje će omogućiti uspešnije sagledavanje njihovog rasprostranjenja i brojnosti.
Urošević I. Miroslav, Ristić A. Zoran, Jelena Petrović, Igor Jajić, Denis Batori: KONTINUIRANA EDUKACIJA U LOVSTVU SRBIJE - EU PROPISI IZ VETERINARSKE STRUKE
Sažetak: Lovstvo obuhvata nauku, struku i aktivnosti koje se bave uzgojem, zaštitom i iskorišćavanjem divljači, ali isto tako i zaštitom svih biljnih i životinjskih vrsta koje u tom staništu žive, kao i zaštitom i unapređenjem samog staništa. Da bi se brojne delatnosti u okviru lovstva mogle organizovati i sprovoditi na odgovarajućem nivou i na odgovarajući način neophodni su stručni i kompetentni kadrovi različitih struka (biologija, šumarstvo, veterinarska medicina, poljoprivreda i dr.). Veterinarska struka ima važnu ulogu u programima neformalnih oblika obrazovanja (kontinuirane edukacije) u okviru lovstva u zemljama Evropske Unije. To se pre svega odnosi na Higijenu mesa divljači odnosno preventivne mere kod zoonoza (bolesti, zajedničke za ljude i životinje). To je bio povod da napravimo analizu postojeće ponude u kontinuiranoj edukaciji iz veterinarske medicine na polju lovstva u Srbiji i Austriji, kao zemlji članici EU, sa dugom lovnom tradicijom i veoma razvijenim lovnim turizmom. U radu su opisane i mogućnosti realizacije projekata iz oblasti veterinarske medicine u lovstvu sufinansiranih iz fondova Europske Unije (IPA, TAIEX i dr.). Dat je okvirni prikaz mogućeg projekta između partnera iz Srbije i neke od susednih država na temu preventivnih i dijagnostičkih postupaka važnijih zoonotskih oboljenja kod divljači. Takođe, na osnovu iskustava iz Austrije, može se zaključiti, da se program kursa Higijena mesa divljači za zvanje obučene osobe za pregled mesa divljači može uspešno primeniti i na ovim prostorima.
Danijela Avramović, Dušanka Mitić-Stojadinović, Dragan Spasić: LOVSTVO U SRBIJI OD 2001 DO 2009. GODINE
Sažetak: Lov je star koliko i čovek, ovo mišljenja vlada iz razloga što je čovek od vajkada lovio da bi se odbranio od napada divljih zveri i da bi preživeo jer je sa razvojem ljudskog razuma došao do saznanja da je meso od divljači bolji artikal za ljudsku ishranu od biljaka s kojima se do tada hranio. U osnovi, lov je tada bio jedina grana privređivanja. Organizovano lovstvo u Srbiji datira od 1887. godine kad je osnovan prvi Lovački klub u Kragujevcu. Danas se lovom ljudi bave iz više razloga: za neke je lov vrsta sporta, za druge hobi, za treće kolekcionarstvo, a danas je za sve veći broj i dobar izvor prihoda (ekonomski razlozi). Ukupna lovna površina, površina lovišta pod šumama, brojno stanje divljači u lovištima, broj odstreljene divljači, broj lovaca, fazanerija i hranilišta u Srbiji u periodu od 2001 do 2009. godine ima dinamičnu sliku o čemu će više biti reči u ovom radu.
Ivica Bošković, Marcela Šperanda, Tihomir Florijančić, Nikica Šprem, Siniša Ozimec, Dražen Degmečić: DISTRIBUCIJA ČAGLJA (Canis aureus L.) NA PODRUČJU HRVATSKE OD 1900-TE DO DANAS
Sažetak: Čagalj na području Hrvatske spominje se već 1491. godine kao vrsta na Korčuli i od tada je poznata na dalmatinskim prostorima i predstavlja dio mediteranske populacije. Tijekom prve polovice 19. stoljeća čagalj je bio stalni stanovnik na području jugoistočne i srednje Europe, dok se u drugoj polovici njegova brojnost smanjuje, a posljednji primjerci čaglja na području istočne Hrvatske odstrijeljeni su 1903. godine u mjestu Nard pored Valpova, te 1908. u blizini Županje. Njegova brojnost se značajno smanjuje te izumire na većem području Europe, a neznatne populacije preživljavaju na području današnje Bugarske uz Crno more (tzv. crnomorska populacija), te mediteranska populacija na području Grčke, Albanije i južne Dalmacije. Povremeno se pojavljuju lutajući primjerci, te je zabilježeno da je jedan primjerak odstrijeljen u Spačvi 1954. godine, u Mirkovcima 1957. je odstrijeljena gravidna ženka, a pretpostavlja se da je u lovnoj 1958/59 jedna porodica od sedam osam grla stalno nastanjena u šumi Vidaševac pored Mirkovaca. Smatra se da je ova porodica izlovljena, te da ih više nema na ovim prostorima. Prvi primjerak čaglja u Slavoniji u bližoj prošlosti odstrijeljen je 1987. u lovištu Durgutovica pored Ivankova. Godine 1998. viđen je i odstrijeljen prvi primjerak u Račinovcima, 1999. u Gunji i od tada je praktično stalna divljač na krajnjem istoku Hrvatske. Nakon toga su viđeni i odstrijeljeni prvi primjerci u Novoj Gradišci, Iloku, Davoru, itd. Do sada su uglavnom bili rasprostranjeni u šikarama i močvarnim terenima pored rijeka Save, Drave i Dunava, od Donjeg Miholjca uz Dravu, preko cijele Baranje, cijelom obalom rijeke Dunav, i dalje uz Savu sve do Siska. U proljeće 2010. godine primjerak čaglja odstrijeljen je pored Vukove Gorice. O brojnosti i stalnoj opasnosti čaglja u lovištima najbolje govori podatak da je u državnom lovištu Tomin hrast i lovištima s kojima graniči, a koje se nalazi između Osijeka, akova i Vinkovaca lovne 2003/04. godine odstrijeljen prvi primjerak čaglja, 2003/04. tri primjerka, 2004/05. godine šesnaest primjeraka, 2005/06. i 2006/07. odstrijeljeno je oko 50 primjeraka. Predpostavlja se da u navedenom lovištu trenutno obitava stotinjak čagljeva. Na području državnog lovišta Migalovci kod Slavonskog broda i L.D. Posavina Vrbje kod Nove Gradiške odstrijeli se od 40 do 50 čagljeva godišnje. Podaci o brojnom stanju i odstrelu čaglja na području Republike Hrvatske vrlo su diskutabilni iz više razloga, a prije svega zbog neusklađene zakonske regulative sa situacijom na terenu i neuređene središnje lovne evidencije (SLE). Naime u većini lovišta na području Republike Hrvatske čagalj nije bio uveden u vrijeme važenja prethodne LGO kao vrsta koja obitava u lovištu iako je tamo postojao. Lovci su čaglja lovili, ali nigdje nije bio evidentiran u pojedinim lovištima, dok je u drugim lovištima odstrel evidentiran u zapisnicima o odstrelu, ali u LGO nije jer nije bilo predviđene rubrike za evidenciju. Zbog ovakvog postupanja lovozakupnici su bili kažnjeni od strane lovne inspekcije, te kasnije odstrel čaglja nije niti bilježen. U novim LGO čagalj se negdje spominje kao vrsta, a negdje ne (ovisno o izrađivaču) i zbog straha od financijskih kazni lovozakupnici najčešće ne prijavljuju odstrel čaglja ili evidentiraju samo odstrel propisan smjernicama LGO, a ne stvarni odstrel. Osim toga ako se evidentira odstrel lovozakupnici imaju obvezu ocjeniti trofej (lubanju) čaglja, a lovci na području Republike Hrvatske imaju antagonizam prema trofejama sitne grabežljive divljači i ovakve trofeje ne žele obrađivati. Prema podacima dobivenim usmenim kontaktom sa zakupnicima lovišta u panonskom dijelu Republike Hrvatske odstreljeno je približno 800 do 1000 jedinki čaglja u lovnoj 2009 /10 godini dok u SLE postoji podatak o odstrijelu 240 jedinki. Središnja lovna evidencija do 2006 godine nije uopće vođena, a podaci o odstrijelu za prvih nekoliko godina su posebno diskutabilni. Zbog svega navedenog podaci u središnjoj lovnoj evidenciji Ministarstva nisu mjerodavni, ali su jedini službeni podaci s kojima se raspolaže.
Bogdan Mirković, Branko Krstić: INFORMACIONE TEHNOLOGIJE I ORGANIZOVANJE ZAŠTITE DIVLJAČI OD POPLAVA
Sažetak: Poplave kao vid elementarne nepogode imaju znatan uticaj na fond divljači u poplavljenom području. Lovačkim organizacijama koje koriste lovišta je znatno olakšano pravljenje akcionih planova u slučaju poplava korištenjem informacionih tehnologija. U radu je predstavljen model korištenja informacionih tehnologija i aplikativno rješenje koje, analizirajući konfiguraciju određenog područja, moguća mjesta izlijevanja vodotoka i količinu vode koja dolazi na područje, simulira tok kretanja vode na posmatranom području u cilju identifikovanja manjih geografskih cjelina na kojima je moguće iznošenje hrane i hvatanje divljači radi prenošenja na područja koja nisu zahvaćena poplavom. Predstavljeno rješenje omogućava simulaciju poplava i pripremu akcionih planova zaštite divljači na određenom području koje je ugroženo poplavama.
Miloš Blagojević, Svetlana Milošević-Zlatanović: POPULACIONI MODELI U LOVNOM GAZDOVANJU
Sažetak: Populacioni modeli se poslednjih godina često primenjuju u planiranju lovnog gazdovanja, posebno populacijama čija se brojnost smanjuje. Lov, kao jedan od faktora čiji uticaj na dalji rast populacije može biti odlučujući, odražava se na njenu strukturu u zavisnosti od prethodnog planiranja odstrela, čime se pokazuje razumevanje uzrasne strukture, ali i uticaja uklanjanja određenih jedinki iz populacije. Cilj ovog rada je ilustracija primene populacionih modela malog i srednjeg stepena složenosti u procesu planiranja odstrela određenih uzrasnih kategorija, uz sagledavanje posledica po brojnost populacije u narednom vremenskom periodu. Procena odstrela po uzrasnim kategorijama može se predvideti u skladu sa uzrasno specifičnom stopom preživljavanja i uzrasno specifičnim fekunditetom, primenom modela populacione matrice. Kontrola budućih brojnosti zasniva se na planiranju odstrela onih uzrasnih kategorija koje su reproduktivno najsposobnije, što se u lovstvu često ne poštuje. U cilju ilustracije navedenih hipoteza prikazana su dva modela različite opštosti koji se moraju prilagoditi konkretnim vrstama i lokalitetima. Predloženi modeli moraju se konstruisati u više etapa, od kojih je ključna ona koja planira prebrojavanje jedinki, kao i merenje intenziteta pojedinih faktora koji utiču, pre svega, na preživljavanje jedinki. Može se zaključiti da se konstrukcija populacionog modela vrši za konkretni lokalitet i populacije jedne vrste koje ga naseljavaju. Na taj način moguće je postići poklapanje rezultata teorijskog populacionog modela i praktičnog stanja populacije. Modeli se tradicionalno konstruišu u kompjuterskom okruženju, koje uglavnom nije namenjeno široj upotrebi. Međutim, sa danas dostupnim programskim jezicima moguće je dizajnirati takvo okruženje koje će omogućiti jednostavnu, svakodnevnu upotrebu populacionih modela u praksi lovnog gazdovanja.
František Havrnek, Miloš Ježek, Zbynk Pavezka: OCENA I EFIKASNOST RAZLIČITIH TIPOVA HVATALJKI ZA DIVLJE SVINJE
Sažetak: Porast populacija divljih svinja (Sus scrofa) prati trend rasta već više od 50 godina. Razlozi rasta su predmet rasprave na mnogim nivoima (i naučnim i praktičnim), međutim, rast populacije divljih svinja još nije dovoljno objašnjen, a problemi sa štetama prouzrokovanih od strane divljih svinja značajno mogu uticati na mnoge oblasti ljudskih aktivnosti. Cilj rada je da se pokuša doprineti rešenju problema putem analize efikasnosti predviđenih subvencija Ministarstva poljoprivrede za hvatanje divljih svinja.Podaci su priklupljeni iz 30 lovišta u kojima su instalirane hvataljke. Uticaj na poljoprivredne useve, stepen oštećenja, gustina naseljenosti, tipovi hvataljki, tipovi mamaca i drugi faktori koji mogu uticati na efikasnost hvatanja, predstavljaju problematiku ovog rada te su istraženi. Samo se se vrsta mamca i broj divljih svinja u lovištu pokazali kao statistički značajni faktori. Uticaj drugih faktora nije potvrđen uprkos činjenici da su drugi autori prethodno navodili razne primere za uspešna hvatanja. Rezultati pokazuju da lovočuvari u Češkoj Republici nemaju dovoljno iskustva sa hvatanjem divljih svinja pomoću zamki, čak i ako u određenom lovištu postoje adekvatne hvataljke, procenat hvatanja je veoma nizak. U radu su date preporuke za uspešnije hvatanje divljih svinja, a jedna od najvažnijih preporuka je obuka lovočuvara.
Ljubiša Marinović: BIOLOŠKI POTENCIJAL ŠUMSKIH TIPOVA LOVNIH POVRŠINA PRI REINTRODUKCIJI JELENSKE DIVLJAČI
Sažetak: Određeni tipovi lovnih površina se u velikoj meri poklapaju sa tipovima šumskih zajednica, koje imaju različite zalihe hrane za divljač, te su značajne za odrzivost metabolizma i telesne mase. Osnovna svrha prikazivanja sastava i odlika vegetacije preko biološki nosivog potencijala pojedinih šumskih tipova, je da se omogući objektivnije i pouzdanije utvrđivanje raspona gustine populacije za predviđenu vrstu divljači na određenom staništu. Modeliranje biološki nosivog potencijala za reintrodukciju jelena na područje Beljanica-Crni vrh lovišta Homolje u Žagubici, rađeno je na osnovu parametara iz Ekološke studije Poljske akademije nauka za različite fitocenoze šumskih staništa, primenjenih na naše uslove. Na osnovu sastava vegetacije postojećih šumskih tipova procenjena je biomasa sprata zeljastih biljaka i drvenaste zone brsta koje jeleni mogu da koriste tokom zime u pojedinom tipu i zaliha suve materije na 100 ha staništa, bez vidljive štete po šumu i sa 60% svarljivosti materije. Količina hrane i konzumacija od divljači uzeta je za 150 dana zimskog perioda od novembra do marta pri prosečnoj dnevnoj potrosnji od 4,5kg suve materije za održavanje metaboličke energije. Ovim se dobija koliko svaki tip šumskog staništa lovno produktivnih površina moze da obskrbi hranom grla jelenske divljači na 100 ha tih površina, što predstavlja biološki nosivi potencijal ovih šuma tokom zime. Moze se zaključiti da su standardi određjivanja biološki nosivog potencijala ovom metodom daleko precizniji od određivanja aproksimativnim procenama bonitiranja.
Petar Mrmoš: RAZVOJ MORFOMETRIJSKIH PARAMETARA DIVLJE SVINJE
(Sus scrofa L.) U RAZLIČITIM TIPOVIMA LOVIŠTA
Sažatak: U radu su izvršena testiranja i statističke analize egzaktnih podataka razvoja morfometrijskih parametara divlje svinje iz različitih tipova lovišta, različite provinijencije i starosnih klasa. Obuhvaćena su dva tipa lovišta i to dva nizijska ograđena, i dva brdska - otvorena. Na osnovu analiziranih podataka utvrđeno je da postoje značajne statističke razlike, kod većine morfometrijskih parametara, u odnosu na tip lovišta i starost, dok razlike između polova (uglavnom) nisu statistički značajne. Takođe je utvrđeno da je razvoj merenih parametara (biološki razvoj) najintenzivniji u prvim godinama života, a naročito u postizanju biomase jedinki, pa tako ženska grla već u drugoj starosnoj klasi dostižu 4/5 ukupne biomase.
Aleksandar Pantelić, Branislav Živković: KARAKTERISTIKE STATUSA POLJSKE JAREBICE U LOVIŠTIMA SRBIJE
Sažetak: Poljska jarebica, autohtona je vrsta i ima je po celoj našoj zemlji. Nastanjuje veći deo Evrope, od srednje Švedske do Mediterana, od zapadih delova Španije i duboko zadire u azijski kontinent. Najradije živi u poljima i to u ravnici. Očuvanje poljske jarebice u Srbiji je jedan od najvažnijih zadataka organizovanog lovstva. Ovaj rad ima za cilj da ukaže na trenutno stanje populacije poljske jarebice i buduće pravce očuvanja i širenja areala populacije ove vrste poljskih koka u Srbiji.
Mirjana Ivasić, Ivan Oršolić, Ratko Branković, Tomislav Dumić, Ivan Krupec: PAS KAO PREHRAMBENI PLIJEN VUKOVA
Sažetak: Kao i ostale velike zvijeri, vuk (Canis lupus) je na vrhu prehrambene piramide kopnenih ekoloških sustava i važna je sastavnica biološke raznolikosti. Upravo zbog te uloge u ekološkim sustavima često je izravni suparnik čovjeku. Oko vuka su oduvjek vezane i mnoge predrasude. Tako ga mnogi smatraju opasnom krvoločnom zvijeri, koja je pogibeljna i za čovjeka. Prehrambena osnova vuka istovremeno je i predmet gospodarskog iskorištavanja čovjeka (u svrhu prehrane, lova ili nekih drugih interesa). Vuk je, nema sumnje, jedna od onih životinjskih vrsta koje izazivaju najviše pozornosti i osjećaja u čovjeka, i to negativnih i pozitivnih. Negativna stajališta su vezana u većini za stočare, dok su pozitivna stajališta vezana za zaštitare prirode. Sve interesne skupine kao i ukupna javnost moraju biti svjesne da očuvanje vuka nosi brojne izazove i zahtjeve, kao i određene kompromise svih interesnih skupina. Zajednička obveza je za budućnost osigurati opstanak vuka u njegovom prirodnom staništu, a koje se nalazi i u Generalskom Stolu. Potrebno je pronaći model suživota vuka i lokalnog stanovništva u skladu s europskim i svjetskim trendovima. U ovom radu dan je prikaz napada vukova na pse kao prehrabeni plijen vuka na području općine Generalski Stol te napada na srneću divljač kao prehrambeni plijen vuka u zajedničkom otvorenom lovištu broj: IV/129 - "Generalski Stol" tijekom četiri uzastopne godine.
Vladimir Marković, Katarina Pujuć: ZNAČAJ I ULOGA MAARSKE VIŽLE U LOVU U VOJVODINI
Sažetak: Od svih rasa lovačkih pasa u lovu na sitnu divljač u Vojvodini, najzastupljeniji su nemački kratkodlaki ptičar i nemački oštrodlaki ptičar, dok su ostale rase manje zastupljene. Mađarska vižla je nedovoljno zastupljena u Vojvodini, ali se je u poslednjoj deceniji brojnost sve veća. Međutim, mali je trend rasta, a trebao bi biti veći jer je značaj ove rase za lovni turizam veliki. Direktno, tako što od nje zavisi broj pronađene i podignute divljači koje se lovcu-turisti nudi za odstrel. Indirektno, utiče na razvoj lovnog turizma tako što može biti sastavni deo usluge koja se turističkoj klijanteli pruža (iznajmljivanje pasa) ali i tako što se psima pružaju određene usluge za vreme boravka u lovištu (obuka i dresura, smeštaj i ishrana). Sa druge strane uloga ove rase psa je mala. Od svih registrovanih kontinentalnih ptičara, ostrvskih ptičara, retrivera i cunjavaca u periodu od 1999.godine do 2010.godine najveću zastupljenost ima nemački kratkodlaki ptičar 49,7%, nemački oštrodlaki ptičar sa 21,4 %, epanjel breton 9,3%, dok mađarska kratkodlaka vižla ima udeo od svega 6,6 % te je na četvrtom mestu po zastupljenosto lovačkih pasa na sitnu divljač. Stoga bi trebalo podstaći odgovarajuće kinološke i lovačke organizaciije da zajedničkim radom utiču na to da i ova rasa pasa koja se sve manje koristi u lovu ipak donekle ostane u tome i da uspe da održi svoj lovački instinkt i nagon.
Sažetak: Nemački lovački terijer smatra se jednom od najmlađih rasa lovačkih pasa. Psi ove rase upotrebljavaju se za više različitih načina lova. Razlika među polovima kod pasa ove rase treba da su vidljive i jasno izražene i ogledaju se najpre u samoj građi tela. Ovom prilikom analizirana su dva eksterijerna parametra koja mogu ukazati na razlike u građi tela između mužjaka i ženki. Merenja visine grebena i obima grudnog koša obavljena su kod 97 pasa (51 mužjaka i 46 ženki) sa područja Austrije. Mere su uzete pomoći Litinovog štapa i pantljike i analizirane u programu Microsoft Word Exel 2007. Prikazane su srednje vrednosti merenih parametara, maksimalna i minimalna vrednost, kao i deskriptivni statistički parametri standardna devijacija, standardna greška i koeficijent varijacije. Primenom t-testa izračunata je statistička značajnost razlike merenih parametra između mužjaka i ženki. Prosečna visina grebena mužjaka je 37.99 cm sa intervalom varijacije od 34 do 40.5 cm. Prosečna visina grebena ženki je 36.39 cm sa intervalom varijacije od 33 do 40 cm. Razlike u visini grebena između mužjaka i ženki statistički je bila značajna (P<0.05). Obim grudi mužjaka prosečno je iznosio 50.14 cm, a ženki 47.99 cm. Primenom t-testa ustanovljeno je da razlike u obimu grudi između mužjaka i ženki statistički su bile značajne (P<0.05).
Ivan Pavlovic, Aleksandar Trifkovic, Ivana Ivankovic: NAJČEŠĆE PARAZITSKE INFEKCIJE LOVNIH PASA
Sažetak: Parazitske infekcije lovnih pasa nastaju tokom lovne sezone i najčešće su uzrokovane artropodama (krpelji, komarci i buve). Istovremeno artropode su prenosioci drugih parazitoza kao što su B.canis, E.canis, Dirofillaria imitis i druge. U našem radu dajemo prikaz najčešćih parazitskih infekcija lovnih pasa u Srbiji.
Ključne reči: krpelji, komarci, buve, babezioza, dirofilarioza
Zoran A. Ristić, Vladimir Marković, Miroslav Urošević, Vladimir Barović, Milosava Matejević, Milutin Kovačević: PROCENTUALNO UČEŠĆE DIVLJAČI U LOVNOM TURIZMU VOJVODINE
Rezime: U Vojvodini je u poslednje četiri dekade putem lovnog turizma prodato na stotine hiljada raznih vrsta divljači, na osnovu čega su ostvarena značajna devizna sredstva. U zavisnosti od vrste divljači koja se u to vreme plasirala u lovnom turizmu, bio je različit procenat odstrela pojedinih vrsta divljači u lovnom turizmu, za različite periode istraživanja- osmatranja.Tako na primer odstrel srneće divljači u lovnom turizmu, za period od 1978. do 2008. godine bio je 27.534 grla. Za posmatrani period u Vojvodini prosečan ukupan odstrel srneće divljači je iznosio 3.214 grla, od čega 839 grla (462 srndaća i 377 srna i lanadi) u lovnom turizmu, ili 26,10%. Za period od 1965. do 2008. godine, prosečan godišnji odstrel zeca iznosio je 44.845 zečeva, a u lovnom turizmu 3.542 zeca, tako da je ukupno u lovnom turizmu odstreljeno 148.742 zečeva. Kod fazana za period od 1964. do 2008. godine od ukupnog odstrela (4.000.705), putem lovnog turizma plasirano je 710.718 fazana, što procentualno iznosi 17,76%. Za posmatrani period prosečan godišnji odstrel bio je 88.905 fazana, a u lovnom turizmu, za isti period, taj prosek je iznosio 15.794. Kod poljskih jarebica za period od 1965. do 2008. godine ukupno je odstreljeno 446.467 jarebica, a putem lovnog turizma je plasirano 68.279 jarebica ili 15,29%. Godišnje je odstreljivano 10.630 jarebica, a u lovnom turizmu taj prosek je iznosio 1.897 jarebica. Kod migratornih ptica u peridou od 1979. do 2000. procenat odstrela je drugačiji, tako da je ukupno odstreljeno 1.628.449 grlica , a u lovnom turizmu je plasirano 1.461.744 ptice, ili 89,76%. Kod prepelica ukupan odstrel na nivou Vojvodine je bio 496.706, da bi u lovnom turizmu bilo prodato 455.244, ili 91,65%. Kod divljih pataka od ukupnog odstrela od 424.151 pataka u turizmu je plasirano 55.750 pataka ili 13,14%, i kod diljih gusaka od 25.852 guske u turizmu je plasirano 2.538 , ili 9,82%. U periodu od 1991. pa do 2000. godine, ukupno je evidentiran odstrel 30.149 gugutki, a u lovnom turizmu je plasirano 25.041, ili 83,06%. Iz svega se može izvući zaključak da su strani lovci turisti bili najzainteresovaniji za odstrel migratornih ptica (prepelica, grlica, divljih pataka i divljih gusaka), i u manjoj meri autohtone gugutke. Od ,,gajenih vrsta po procentu odstrela u lovnom turizmu , na prvom mestu je fazan, poljske jarebice, zatim srneća divljač, i na kraju zec.
Sažetak: U ovom radu je predstavljeno lovište Trest njegovi lovni resursi i lovno-turistički potencijali. Imajući u vidu da se teritorija lovišta Trest preklapa sa jednim delom teritorije opštine Petrovac, obrazlagan je značaj razvoja lovnog turizma i za samu opštinu Petrovac. Ujedno je ukazano na neophodnost povezivanja i zajedničkog delovanja lokalne samouprave, Turističke organizacije opštine Petrovac i Lovačkog udruženja Trest Petrovac u cilju unapređenja i boljeg predstavljanja tržištu mogućnosti i lovno-turističkih potencijala lovišta Trest
Jadranka Delić, Risto Prentović: TURISTIČKA VALORIZACIJA LOVIŠTA U SPECIJALNOM REZERVATU PRIRODE GORNJE PODUNAVLJE
Sažetak: cilj rada je prikaz postupka i rezultata turističke valorizacije lovnih prostora (lovišta) Specijalnog rezervata prirode (SRP) Gornje Podunavlje. Zadaci rada su: provera jednog mogućeg modela valorizacije lovno-turističkih destinacija, vrednovanje kvaliteta postojećih turističkih lovišta u datoj destinaciji i sagledavanje specifičnosti lovnoturističke delatnosti u zaštićenim područjima. U radu su korišćene sledeće naučne metode: terenski rad (sistematsko posmatranje, intervjuisanje), analiza (literaturnih i dokumentacionih) sadržaja, komparacija i statistički metod (deskriptivna statistička analiza). Rezultati istraživanja su prezentovani tekstualno i sadrže: prikaz dva turistička lovišta (Apatinski rit i Kozara) i njihovih relevantnih karakteristika i to: atraktivnosti, uslovi za boravak i usluge u lovištima; pristupačnost lovišta; resursa (prirodni kapital, fizički kapital, ljudske resurse i znanje); metodološki model turističke valorizacije lovišta, kategorizaciju valorizovanih lovišta i zaključna razmatranja.
što to trpimo.
